Idiomy istnieją w każdym języku. Są to wyrażenia, w których rzeczywisty sens powiedzenia różni się od jego dosłownego znaczenia. Na przykład, gdy słyszysz: "Pada deszcz z kotów i psów!", wiesz, że zwierzęta nie spadają z nieba. Albo gdy ktoś mówi Ci "złam nogę", wiesz, że tak naprawdę oznacza to "powodzenia".." Nauka powszechnych idiomów francuskich może pomóc Ci zrozumieć język francuski z nowej perspektywy.
Podobnie jak w przypadku idiomów amerykańskich, idiomy francuskie są bardzo liczne. Oto kilka przykładów "être dans la lune" ("to be in the moon"), czyli mieć głowę w chmurach; oraz "prendre quelqu'un la main dans le sac" ("wziąć kogoś za rękę"). ("wziąć czyjąś rękę do torby"), czyli złapać kogoś na gorącym uczynku. Zapewne domyślasz się, co oznacza "coûter un bras" ("It costs an arm"), ale czy potrafisz odgadnąć, co oznacza "faire la grasse matinée" ("zrobić tłusty poranek")? Czytaj dalej, aby się dowiedzieć. Aby pomóc Ci w nauce francuskiego onlineskorzystaj z tej niewyczerpującej listy popularnych i ciekawych idiomów francuskich wraz z ich objaśnieniami.
| Francuski idiom | Znaczenie w języku angielskim |
| avoir le coup de foudre | miłość od pierwszego wejrzenia |
| avoir le coup de foudre | to już koniec na dobre |
| poser un lapin | być postawionym do pionu |
| faire la grasse matinée | długi sen |
| raconter des salades | prząść przędzę |
| en faire tout un fromage | nie myśleć o czymś niegodnym |
| tomber dans les pommes | faint |
| les doigts dans le nez | zrobić coś łatwo |
| rouler dans la farine | zostać oszukanym |
| l'habit ne fait pas le moine | nie oceniaj książki po okładce |
| faire un froid de canard | zimna pogoda |
| yeux de merlan frit | oczy psa szczeniaka |
| avoir un oursin dans le portefeuille | ktoś, kto jest skąpy |
| sprzedać skórkę naszego psa przed wylęgiem | liczyć kurczaki, zanim się wyklują |
| ne pas faire d'omelette sans casser des oeufs | nie ma bólu, nie ma zysku |
| donner sa langue au chat | kot ma mój język |
| devoir une fière chandelle | być komuś winien dużą sumę |
| avoir la chair de poule | gęsia skórka |
| mieć inne czaty do usmażenia | większe ryby do usmażenia |
| zajmować się swoimi sprawami (s'occuper de ses oignons) | pilnować swoich spraw |
| mieć oczy większe niż żołądek (avoir les yeux plus gros que le ventre) | oczy są większe niż żołądek |
| ne pas y aller de main morte | dać z siebie 100% |
| se serrer la ceinture | być ostrożnym z pieniędzmi |
| trzymać nogi za zębami | biec po swoje życie |
| la goutte d'eau qui fait déborder le vase | ostatnia kropla |
| avoir le cafard | czuć się przygnębionym |
| avoir le coeur sur la main | nosić serce na rękawie |
| chercher midi à quatorze heures | utrudniać coś |
| wypełniać po angielsku (filer a l'anglaise) | wymknąć się |
1. Avoir le coup de foudre
Mówi się, że francuski jest językiem miłości, a oto dowód na to. "Avoir le coup de foudre" dosłownie oznacza w języku angielskim zostać uderzonym przez piorun. Bardzo romantyczne, prawda? Pierwotnie używano go, by mówić o czymś niespodziewanym i prawie nieprzyjemnym. Z czasem nabrało bardziej sentymentalnego znaczenia i obecnie jest używane do mówienia o miłości od pierwszego wejrzenia.
Przykład:
Sans même lui parler, je suis tombé amoureux. J'ai eu le coup de foudre.
Nawet nie rozmawiając z nim/nią, zakochałam się. To była miłość od pierwszego wejrzenia.
2. Les carottes sont cuites
Chociaż dosłowne tłumaczenie tego idiomu brzmi "marchewki są ugotowane", znaczenie tego wyrażenia polega na tym, że marchewki nie są surowe. Zwrot ten wyraża sytuację, gdy coś jest skończone na dobre - na przykład, gdy ktoś umiera lub gdy nie ma szans na powodzenie jakiegoś projektu.
Przykład:
Il veut se présenter aux élections mais je pense que pour lui, les carottes sont cuites.
On chce kandydować w wyborach, ale myślę, że dla niego to już koniec.
3. Poser un lapin
"Poser un lapin" dosłownie oznacza "zlikwidować królika". Idiom ten oznacza jednak, że ktoś nie pojawił się na randce; innymi słowy, że został wystawiony.
Przykład:
Elle ne me répond pas; je crois qu'elle va me poser un lapin.
Ona mi nie odpowiada; myślę, że chce mnie wystawić.
4. Faire la grasse matinée
Dosłownie "robić tłusty poranek", to niesamowite zajęcie jest czymś, czego nie można robić, gdy zostaje się rodzicem lub ma się potrzebującego zwierzaka. "Fat" lub "gras/grasse" oznacza duży, obfity i długi, a zatem "une grasse matinée" oznacza spanie przez długi, długi czas.
Przykład:
Je me suis réveillée à 15h; j'ai fais une belle grasse matinée.
Tłumaczenie: "Obudziłem się o godzinie 15; spałem naprawdę późno".
5. Raconter des salades
Znaczenie: "opowiadać sałatki" - czasami zastępowane przez. "raconter des histoires" ("opowiadać historie") - ang. "raconter des salades" to idiom używany w odniesieniu do kogoś, kto przesadza i opowiada wyszukane kłamstwa podczas opowiadania historii. Ktoś, kto "opowiada sałatki", jest czasem nazywany "baratineur". Jest to podobne do wyrażenia "spinning yarns" w języku angielskim.
Przykład:
Il ne savait pas quoi me dire alors il m'a raconté que des salades.
Nie wiedział, co mi powiedzieć, więc opowiadał mi bajki.
6. En faire tout un fromage
Ponieważ ser może być najważniejszą rzeczą we Francji, "en faire tout un fromage" dosłownie tłumaczy się na "zrobić cały ser o czymś". Idiom ten oznacza, że nie należy przywiązywać do czegoś takiej wagi, jak do sera. Francuzi używają tego wyrażenia, gdy ludzie przesadzają, wyolbrzymiają lub przywiązują zbyt dużą wagę do czegoś, co nie jest tego warte. Nic nie jest tak ważne jak ser - więc nie rób z tego sprawy.
Przykład:
Tu ne vas pas en faire tout un fromage!
Nie rób z tego takiej wielkiej sprawy!
7. Tomber dans les pommes
W tym przypadku "upaść na jabłka" oznacza zemdleć, najprawdopodobniej dlatego, że starofrancuskie słowo "pâmer" ("zemdleć") z czasem zmieniło się w "pomme" ("jabłko").
Przykład:
L'odeur était si forte qu'il est tombé dans les pommes.
Zapach był tak silny, że zemdlał.
8. Les doigts dans le nez
Często tłumaczony jako "palce w nosie", ten francuski idiom jest używany do mówienia o czymś, co możemy zrobić łatwo, a więc bez użycia rąk. Nie należy go mylić z "se curer le nez," co oznacza dłubać w nosie. "Les doigts dans le nez" jest podobne do angielskiego wyrażenia "to do something with one hand tied behind your back" lub do powiedzenia "I could do this with my eyes closed".
Przykład:
J'ai passé le test les doigts dans le nez.
Mógłbym zdać ten test z zamkniętymi oczami.
9. Rouler dans la farine
Dosłownie "obtoczyć w mące", wyrażenie to oznacza zostać oszukanym. Francuzi mogą to również wyrazić, mówiąc "se faire rouler." "La farine" miało kiedyś podobne znaczenie jak opowiadanie "salades" (odwołaj się do numeru 5).
Przykład:
J'ai payé 3 euros mon croissant. Je crois que je me suis fait rouler dans la farine".
Zapłaciłem 3 euro za mojego croissanta. Myślę, że zostałem oszukany.
10. L'habit ne fait pas le moine
Ten francuski idiom, który tłumaczy się jako "strój nie czyni mnicha", oznacza, żeby nie oceniać książki po okładce i nie dać się zwieść pozorom. W tym przypadku mnicha możemy zastąpić dowolnym zawodem, w którym obowiązuje mundur.
Przykład:
Je me suis fait rouler dans la farine par cet homme élégant. L'habit de fait pas le moine!
Zostałem oszukany przez eleganckiego mężczyznę. Nie oceniaj książki po okładce!
11. Faire un froid de canard
"A duck's cold!" w języku angielskim, zwrot ten prawdopodobnie pochodzi od tego, że na kaczki polowano w sezonie zimowym. Dlatego zwrot ten odnosi się do zimnej pogody. Nie zapomnij wziąć ze sobą kurtki!
Przykład:
J'étais à New York cet hiver; il faisait un froid de canard.
Byłem w Nowym Jorku ostatniej zimy; było mroźno.
12. Yeux de merlan frit
"Your fried whiting eyes" odnosi się do spojrzenia, jakim obdarza cię ktoś, kto chce zjeść twoje jedzenie. Angielskim odpowiednikiem może być coś w rodzaju "puppy dog eyes". Ponieważ witlinek jest dość rzadką rybą w basenie Morza Śródziemnego, czasami zastępuje się go w tym wyrażeniu słowami "yeux de gobie" ("mudskipper eyes").
Przykład:
Pas la peine de me regarder avec ces yeux de merlan frit; t'auras pas mon sandwich.
Nie patrz na mnie tymi oczami szczeniaka; nie dostaniesz mojej kanapki.
13. Avoir un oursin dans le portefeuille
Czy spotkałeś osobę, która zachowuje się, jakby cierpiała za każdym razem, gdy musi za coś zapłacić? W języku francuskim wydaje się, że ten przejmujący ból wynika z faktu, że osoba ta ma "jeżowca w portfelu". Sprawia on, że trudno jest sięgnąć po pieniądze, a ich wydobycie bywa bolesne (ze względu na ostre kolce jeżowca). Innymi słowy, Francuzi używają tego wyrażenia, aby opisać kogoś jako skąpca i skąpca.
Przykład:
Il ne m'a même pas acheté une rose. Il doit avoir des oursins dans le portefeuille.
On nawet nie kupił mi róży. On musi być sknerą.
14. Vendre la peau de l'ours avant de l'avoir tué
Zwykle używane, gdy ludzie świętują coś zbyt wcześnie, "sprzedać skórę niedźwiedzia, zanim jeszcze się go zabije" ma podobne znaczenie do angielskiego idiomu "counting your chickens before they hatch".
Przykład:
Ils m'ont dit qu'ils m'embaucheraient - il faut qu'on fête ça!
Attends un peu; ne vend pas la peau de l'ours avant de l'avoir tué".
Powiedzieli, że mnie zatrudnią - świętujmy!
Poczekaj trochę; nie licz kurczaków, zanim się wyklują.
15. Ne pas faire d'omelette sans casser des oeufs
Omlet to popularne danie, ale nie da się go zrobić bez rozbicia kilku jajek. Pewnych rzeczy po prostu nie da się zrobić bez pewnych szkód ubocznych. Ten idiom jest w zasadzie taki sam w języku francuskim, jak w angielskim. Innymi słowy: nie ma bólu, nie ma zysku.
Przykład:
A cause des rénovations il y aura beaucoup de bruit, mais on ne fait pas d'omelette sans casser des œufs.
Remont spowoduje wiele hałasu, ale nie da się zrobić omletu bez rozbicia kilku jajek.
16. Donner sa langue au chat
Podobnie jak w języku angielskim, Francuzi również mają potoczne wyrażenie dotyczące kotów. "Oddać język kotu" to idiom używany w sytuacji, gdy ktoś nie zna na coś odpowiedzi i rezygnuje z prób znalezienia słów.
Przykład:
Honnêtement, je n'ai aucune idée. Je donne ma langue au chat.
Szczerze mówiąc, nie mam pojęcia. Kot złapał mój język.
17. Devoir une fière chandelle
"Jestem ci winien dumną świeczkę" nie brzmi, jakby odnosiło się do dużego długu, ale ten francuski idiom jest używany, gdy jesteś komuś winien dużo pieniędzy lub ogromną przysługę. Słowo "dumny" ma znaczenie czegoś dużego i ważnego. Świeca odnosi się do tych, które zapala się w kościele na znak wdzięczności.
Przykład:
Il m'a sauvé la vie! Je lui doit une fière chandelle!
On uratował mi życie! Mam u niego wielki dług!
18. Avoir la chair de poule
To kolejne wyrażenie związane z ptakami. Podczas oglądania horroru lub gdy na dworze jest zimno, można się położyć na "la chaire de poule". "la chaire de poule". Innymi słowy, gęsiej skórki.
Przykład:
Il fait un froid de canard - ça me donne la chair de poule.
Jest lodowato zimno - mam gęsią skórkę.
19. Avoir d'autres chats à fouetter
"Mieć inne koty do biczowania" wydaje się być wyrażeniem dla ludzi bez serca, ale tak nie jest. Zwrot ten oznacza, że ma się ważniejsze rzeczy do zrobienia.
Przykład:
On va pas trop s'attarder là-dessus. J'ai d'autres chats à fouetter.
Nie poświęcajmy na to zbyt wiele czasu. Mam ważniejsze sprawy do załatwienia.
20. Avoir un chat dans la gorge
"Mieć kota w gardle" jest podobne do angielskiego powiedzenia o żabie w gardle. Tego idiomu używa się, gdy ktoś ma skrzekliwy lub zgrzytliwy głos, albo gdy ktoś ma trudności z mówieniem z powodu strachu.
Przykład:
Quand il est allé faire son discours, il avait un chat dans la gorge.
Kiedy poszedł wygłosić swoje przemówienie, miał żabę w gardle.
21. S'occuper de ses oignons
To tłumaczenie może oznaczać "dbać o swoją cebulę" lub "uważać na swoją cebulę". Anglojęzyczni użytkownicy po prostu zastępują "onions" słowem "business".
Przykład:
Elle n'a pas à connaître mon salaire; qu'elle s'occupe de ses oignons.
Ona nie powinna znać mojej pensji; niech się zajmie swoimi sprawami.
22. Avoir les yeux plus gros que le ventre
"Mieć oczy większe niż brzuch" oznacza odgryzać więcej, niż można przeżuć: być zbyt ambitnym i chciwym. Wyrażenia tego można używać w wielu sytuacjach, nie tylko związanych z jedzeniem.
Przykład:
Elle n'aurait pas dû jouer autant d'argent. Elle avait les yeux plus gros que le ventre.
Ona nie powinna była grać tak dużo. Była zbyt chciwa.
23. Ne pas y aller de main morte
"Nie iść gdzieś z martwą ręką" nie ma nic wspólnego z czymś martwym, ale bardziej z czymś miękkim lub słabym. Oznacza to, że nie należy robić czegoś miękką ręką lub lekko. W wielu kontekstach idiom ten oznacza, że podczas robienia czegoś dajesz z siebie 100% i nie przeciągasz struny.
Przykład:
T'as vu le combat? Poirier n'y est pas allé de main morte!
Widziałeś walkę? Poirier nie poszedł na łatwiznę!
24. Se serrer la ceinture
"Zacisnąć pasa" nie ma wiele wspólnego z wielkością brzucha. Znaczenie tego wyrażenia jest zupełnie takie samo jak w języku angielskim. Ten idiom oznacza, że trzeba zwracać uwagę na swoje wydatki i unikać dodatkowych zajęć.
Przykład:
Je ne pense pas que je puisse venir au restaurant. Ce mois-ci je dois me serrer la ceinture.
Nie sądzę, żebym mógł pójść do restauracji. W tym miesiącu muszę bardzo uważać na pieniądze.
25. Trzymać nogi na widelcu
Dawniej przed podróżą ktoś mówił, żeby nie zapomnieć "założyć nóg na szyję", bo walizki i torby nosi się na szyi. W XVII wieku francuskie poczucie humoru nie było już takie samo. Obecnie znaczenie tego zwrotu zmieniło się na takie, gdy ktoś wyjeżdża w pośpiechu lub nawet ucieka, aby ratować swoje życie.
Przykład:
Quand il a vu la police, il a pris ses jambes à son cou.
Kiedy zobaczył policję, uciekał, aby ratować swoje życie.
26. La goutte d'eau qui fait déborder le vase
Ostatnia, ale nie mniej ważna, "kropla wody, która przelewa się przez wazon" to mała, drobna rzecz, która sprawia, że przekraczasz granicę. To nagromadzenie małych kropel (rzeczy denerwujących), które sprawiają, że waza (twoja pojemność emocjonalna) się przelewa, podobnie jak ostatnia kropla wody lub słomka, która złamała kręgosłup wielbłąda.
Przykład:
Je passais déjà une mauvaise journée, mais ça c'était la goutte d'eau qui a fait déborder le vase.
Miałem już zły dzień, ale to była ostatnia kropla, która przelała czarę.
27. Avoir le cafard
"Cafard" to francuskie słowo oznaczające "karalucha". Wyrażenie to może odnosić się do zdegustowanej miny, jaką robimy na widok jednego z tych powszechnie znienawidzonych owadów. Nie oznacza to jednak, że czujemy się zniesmaczeni, ale raczej, że czujemy się przygnębieni i mamy mroczne myśli.
Przykład:
Thomas przez cały weekend był siny z powodu pęknięcia.
Thomas czuł się smutny przez cały weekend z powodu swojego zerwania.
28. Avoir le coeur sur la main
"To have the heart in the hand" jest dość podobne do noszenia serca na rękawie. Używa się go, aby powiedzieć o kimś, kto nie boi się odsłonić swojego serca; innymi słowy, aby być bezinteresownie życzliwym.
Przykład:
Fernando bezinteresownie pomógł mi się rozebrać. Il a vraiment le cœur sur la main.
Fernando pomógł mi przeprowadzić się do nowego domu. On naprawdę jest niesamowicie życzliwy.
29. Chercher midi à quatorze heures
"Szukać południa o godzinie czternastej" byłoby trudne do wykonania, prawda? Ten francuski idiom oznacza, że ktoś utrudnia coś bardziej, niż powinno być.
Przykład:
"Tu veux prendre le bus, l'avion, la voiture, ou l'hélicoptère pour aller chez Jeanine?
Nie szukaj w połowie dnia ani w czwartej godzinie - to jest po prostu twarz".
Chcesz pojechać do Jeanine autobusem, samolotem, samochodem czy helikopterem?
Nie komplikuj sprawy - to tylko po drugiej stronie ulicy.
30. Filer a l'anglaise
To wyrażenie jest dowodem na to, że Francuzi i Anglicy lubią się ze sobą droczyć. "To leave like an Englishman" (wyjść jak Anglik) jest używane w odniesieniu do kogoś, kto opuszcza miejsce niezauważony przez nikogo lub wymyka się bez pożegnania. Co ciekawe, Anglicy używają wyrażenia "to take a French leave", aby powiedzieć dokładnie to samo.
Przykład:
Je l'ai pas vu sortir, il a filé à l'anglaise.
Nie widziałem, jak wychodził, po prostu wymknął się.
Wniosek
Te francuskie wyrażenia są odzwierciedleniem ewolucji języka, poczucia humoru i sposobu myślenia. Chociaż idiomy są często używane, rodzimi użytkownicy danego języka rzadko wiedzą, skąd się wzięły, ponieważ są wynikiem długiego procesu rozwoju językowego.
Potraktuj tę niewyczerpującą listę jako spojrzenie na obsesję Francuzów na punkcie jedzenia, relacje ze zwierzętami i owadami oraz nasze poczucie humoru, aby podsunąć Ci pomysły na następną francuskiej rozmowy. Nawet jeśli inne języki mają pewne odpowiedniki, większość z tych wyrażeń idiomatycznych jest charakterystyczna dla języka francuskiego.
W każdym razie, ta lista ma nadzieję zaspokoić Twoją ciekawość dotyczącą języka francuskiegoa jeśli nie, to przynajmniej pomoże Ci uniknąć żenujących momentów, gdy będziesz próbował zrozumieć francuskie idiomy.
